در تمامي طول تاريخ انديشه همواره تصور فيزيكدان‌ها و فلاسفه اين بود كه "زمان" پديده‌اي است يك بُعدي كه همانند يك خط از گذشته تا آينده امتداد دارد. بر اين اساس لحظات، ثانيه‌ها، ساعت‌ها، روزها، سال‌ها و قرن‌ها پشت سر هم سپري مي‌شوند و به همراه خود تحولات گوناگوني را در سرتاسر كيهان رقم مي‌زنند. اما مدتي است كه اين تصور بشر درباره ماهيت زمان در حال تغيير است چراكه از حدود دو دهه پيش برخي از فيزيكدان‌ها به اين نتيجه رسيده‌اند كه زمان برخلاف تصور متعارف موجود، يك بُعدي نبوده بلكه همانند يك صفحه، دو بُعدي است!
ايتزاك بارز (1)، فيزيكدان دانشگاه كاليفرنياي جنوبي (2) و كامران وفا، فيزيكدان ايراني دانشگاه هاروارد آمريكا نمونه‌هايي از اين فيزيكدان‌ها هستند. اين محققان هنگامي كه در حال بررسي مدل‌هايي از جهان در چارچوب نظريه اَبَرريسمان (3) و نظريه تعميم يافته آن يعني نظريه اِم (4) بودند براي نخستين بار با نشانه‌هايي مبني بر احتمال وجود يك بُعد زماني اضافي حاكم بر كيهان مواجه شدند.
اما دو بُعدي بودن زمان، احتمالي بسيار بسيار شگفت‌انگيز است. اگر زمان همانطور كه تا پيش از اين تصور مي‌كرديم همانند يك خط راست يك بُعدي باشد در اين صورت هر لحظه زماني روي اين خط، يا قبل از يك لحظه مفروض ديگر قرار مي‌گيرد و يا بعد از آن. بدين ترتيب، آينده و گذشته و مسيري كه گذشته را به حال و آينده متصل مي‌كند كاملاً مشخص و تعريف شده خواهند بود و هر مجموعه‌اي از رويدادها الزاماً توالي مشخصي خواهند داشت. اما با افزودن يك بُعد زماني جديد، خط زمان تبديل به صفحه زمان خواهد شد. مسير اتصال گذشته به آينده بر روي چنين صفحه‌اي حتي مي‌تواند همانند يك حلقه باشد و بدين ترتيب در چنين جهاني امكان رفت و آمد و سفر در بُعد زمان اساساً وجود خواهد داشت.
اما شايد از خود بپرسيد اگر واقعاً بُعد دوم زمان وجود دارد پس چرا ما متوجه حضور آن نمي‌شويم؟ همگي انسان‌ها زماني متولد مي‌شوند، دوران‌هاي كودكي، جواني، ميانسالي و پيري را در امتداد بُعد اول زمان پشت سر مي‌گذارند و نهايتاً از اين دنيا مي‌روند بدون اينكه هيچ تجربه‌اي از بُعد دوم زمان داشته باشند. علت چيست؟
فيزيكدان‌هايي كه مسأله وجود بُعد دوم زمان را مطرح كرده‌اند پاسخ جالبي براي اين معما پيدا كرده‌اند. به گفته آنها بُعد دوم زمان در حالت معمول چنان در خود پيچيده است كه در تجربيات روزمره - و حتي در بسياري از آزمايشات علمي - اصلاً به چشم نمي‌آيد. به بيان ساده‌تر مي‌توان گفت كه صفحه دو بُعدي زمان در حالت معمول همانند يك فرش لوله شده است كه تنها مي‌توان از درون آن از گذشته به سوي آينده حركت كرد و براي همين هم ما به اشتباه تصور مي‌كنيم كه زمان صرفاً پديده‌اي يك بُعدي است كه از گذشته به آينده امتداد دارد.
اما اگر بتوان اين فرش لوله شده را از هم باز كرد در اين صورت حتي مي‌شود در درون همين لحظه‌اي كه هم‌اكنون در آن به سر مي‌بريد نيز به مسافرتي ابدي برويد، سفري در امتداد عمود بر جهت سير زمان! البته براي باز كردن فرش زمان يك شرط اساسي وجود دارد: براي اين‌كار بايد بتوانيم مقدار عظيمي انرژي را در حجم بسيار كوچكي متمركز كنيم. به همين دليل هم برخي فيزيكدان‌ها معتقدند كه تنها نقاطي در جهان ما كه امكان تمركز اين انرژي عظيم و نتيجتاً باز شدن فرش لوله شده زمان در آنها وجود دارد، قلب سياهچاله‌ها هستند
منبع این نوشته:
پی نوشت:
1- Itzhak Bars
2- University of Southern California
3- Superstring Theory
4- M Theory
منابع:
Time gains an extra dimension, New Scientist, No. 2625
http://www.newscientist.com/article/mg19626251.400-time-gains-an-extra-dimension.html
Here comes Hypertime, New Scientist, No. 2106
http://www.newscientist.com/article/mg15621065.000-here-comes-hypertime--want-to-sidestep-your-future-or-rearrange-your-past-an-extra-time-dimension-could-be-all-you-need-says-gabrielle-walker-and-it-might-even-be-the-key-to-the-theory-of-everything.html
صفحه فیس بوک:اسرار کوانتومی آفرینش
پی نوشت:
1- Itzhak Bars
2- University of Southern California
3- Superstring Theory
4- M Theory
منابع:
Time gains an extra dimension, New Scientist, No. 2625
http://www.newscientist.com/article/mg19626251.400-time-gains-an-extra-dimension.html
Here comes Hypertime, New Scientist, No. 2106
http://www.newscientist.com/article/mg15621065.000-here-comes-hypertime--want-to-sidestep-your-future-or-rearrange-your-past-an-extra-time-dimension-could-be-all-you-need-says-gabrielle-walker-and-it-might-even-be-the-key-to-the-theory-of-everything.html
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر